Sposoby na ból brzucha – kiedy wystarczą domowe, a kiedy pomoże lekarz? Leki przeciwbólowe to doraźny sposób na ból Na ból uskarża się od czasu do czasu każdy z nas, a przewlekłymi dolegliwościami bólowymi żyje natomiast aż 20-30 proc. populacji. Uzupełnieniem leczenia przyczyn dolegliwości są także domowe sposoby na ból odbytu: dieta na zaparcia bogata w błonnik, minimum 2 litry wody dziennie, aktywność fizyczna, która zapobiega zaparciom, unikania drapania i podrażnień okolic odbytu, dbałość u suchość w okolicach odbytu, rygorystyczne przestrzeganie zasad higieny intymnej, Zobacz 1 odpowiedź na pytanie: Sposoby domowe na ból serca jakie ? Pytania . Wszystkie pytania; Sondy&Ankiety; Kategorie . Szkoła - zapytaj eksperta (1935) Uczucie, kiedy przyspiesza serce może być normą i pojawiać się dla przykładu w sytuacjach stresujących. Jednak zbyt długo częste kołatanie serca i podwyższone tętno może świadczyć o tachykardii. Jak obniżyć tętno? Czy istnieją skuteczne sposoby na to, aby zredukować wysokie tętno? Do jakich powikłań może doprowadzić utrzymujący się wysokie tętno? Domowe sposoby na silny ból głowy . Farmakologia, czyli leki przeciwbólowe, to nie jedyne sposoby na silny ból głowy. Leczenie zależne jest od przyczyny, dlatego jeśli mamy wątpliwości, należy skonsultować się z lekarzem. Warto też postawić na domowe sposoby na silny ból głowy, a te mogą nie tylko leczyć, ale też zapobiegać Niskie tętno może pojawiać się u osób zdrowych. Dotyczy to przede wszystkim sportowców o dużym stopniu wytrenowania. Tętno w spoczynku spada u nich często do poziomu 50–60 uderzeń na minutę. Tętno jest zgodne z wysłuchiwaną pracą serca. Każdemu jego uderzeniu towarzyszy pojawienie się fali na naczyniu obwodowym. . Dla osób cierpiących na zaburzenie, jakim jest nerwica serca, leczenie domowe stanowi doskonałe uzupełnienie metod psychoterapeutycznych oraz psychiatrycznych. W jaki sposób można sobie pomóc na własną rękę? Leczenie domowe nerwicy serca Częste kłucie pod żebrami, duszności, przyspieszona praca serca, panika – te objawy mogą być atakiem nerwicy serca. Oczywiście, jeśli tego typu incydent pojawia się po raz pierwszy warto zadzwonić po karetkę. Często wystarczy wiedza, racjonalne wyjaśnienie i odrobina spokoju, by objawy zaczęły ustępować. Pamiętając o tym, częściej i skutecznie będziesz w stanie pomoc sobie samodzielnie w domu. Domowe leczenie nerwicy serca - wiedza Nerwica serca jest schorzeniem, którego objawy somatyczne dotyczą wprawdzie układu sercowo-naczyniowego, lecz faktycznym ich źródłem są zaburzenia w sferze emocjonalnej. Innymi słowy, choć serce kłuje i kołacze, w rzeczywistości nic mu nie dolega. To nie zawał, nie migotanie przedsionków. To nerwy. W wielu przypadkach osobie chorej wystarczy więc racjonalne i wiarygodne wyjaśnienie przyczyn występujących zaburzeń, by istotnie zredukować ich natężenie. Pamiętajmy, że nerwica serca postępuje w schemacie błędnego koła, gdzie lęk prowadzi do wyrzutu hormonów stresu, te zaś chwilowo wpływają na działanie serca, co z kolei prokuruje dalsze napięcia lękowe. Wystarczy przerwanie tego łańcucha, odwrócenie uwagi pacjenta od trapiących go dolegliwości, by organizm zaczął odbudowywać swoistą odporność na tego typu bodźce. Cel ten można osiągnąć w czasie profesjonalnej psychoterapii, ale też nie wychodząc z domu. Często wystarczy uspokajająca rozmowa z bliską osobą. Domowe leczenie nerwicy serca - zioła Oprócz psychoterapii, w leczeniu profesjonalnym wykorzystuje się też środki farmakologiczne – obniżające pozom lęku oraz o działaniu przeciwdepresyjnym, są to silne leki, przyjmowane pod nadzorem psychiatry. Leczenie można wspomóc środkami ziołowymi i naturalnymi. W domowym leczeniu nerwicy serca przydatne będą przede wszystkim: melisa – najczęściej stosowany ziołowy środek na uspokojenie. Redukuje poziom lęku, działa przeciwdepresyjnie, ułatwia zasypianie. Działa też rozkurczowo, co może mieć znaczenie o tyle, że objawy dolegliwości żołądkowo-jelitowych częstokroć błędnie są utożsamiane z chorobami serca, potęgując rozwój nerwicy. kozłek lekarski, czyli popularna waleriana. Redukuje czynności ośrodkowego układu nerwowego. Wycisza, łagodzi lęk, zmniejsza napięcie nerwowe a także mięśniowe. lawenda – olej lawendowy tonuje stany napięcia, pomaga opanować stany histeryczne, ma lekkie działanie przeciwdepresyjne. głóg – obniża ciśnienie tętnicze, stabilizuje pracę serca, redukuje więc czynniki sprzyjające wystąpieniu stanów nerwicowych. Domowe leczenie nerwicy serca – styl życia Nerwica serca często dotyka osoby z tak zwaną osobowością typu A, a więc takie, które dążą do konfrontacji, żyją w nieustannymi napięciu, a jednocześnie bardzo źle znoszą stres. O ile ostatni z wymienionych elementów układanki trudno jest wyeliminować bez pomocy psychoterapeuty, a nawet psychiatry, o tyle z pozostałymi można się zmierzyć na własną rękę. Podstawą jest eliminacja czynników stresogennych z własnego życia. W tym celu należy zdiagnozować i uczciwie względem samego siebie wyszczególnić te sytuacje, relacje, zdarzenia, lub osoby, które są źródłem napięć. Niekiedy zmiana życiowych nawyków wymaga wyłącznie odpuszczenia pogoni za kolejną premią w pracy. Niekiedy należy przewartościować pogląd na rozmaite życiowe kwestie. Do skrajności należą sytuacje takie, jak zmiana pracy, czy rozstanie z życiowym partnerem. Domowe leczenie nerwicy serca – przyroda Ucieczka z miasta do lasu, na łono natury, choć brzmi trywialnie, w rzeczywistości jest doskonałym sposobem, który warto wykorzystać, jeśli próbujemy wyrwać się z sideł nerwicy. Z kilku powodów: zaburzenie rutynowego harmonogramu dnia, dłuższa podróż samochodem, inna perspektywa, piękne widoki – to wszystko pozwala zapomnieć o (rzekomo) sercowych dolegliwościach. Już kilka godzin emocjonalnego odprężenia stanowi czas, który organizm jest w stanie wykorzystać do odprężenia, a tym samym zmniejszenia napięcia. wyjazd za miasto, to aktywność fizyczna. Spacer na świeżym powietrzu jest jednym z podstawowych narzędzi zmniejszających ryzyko faktycznych chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak nadciśnienie, miażdżyca, choroba wieńcowa, czy wszelkiego rodzaju arytmie. promienie słoneczne i duża dawka tlenu, do doskonała mieszanka antydepresyjna. Pamiętajmy, że depresja może być nie tylko jednym z powikłań nerwicy serca, ale też czynnikiem ryzyka, sprzyjającym występowaniu zaburzeń lękowych. Autor: Piotr Brzózka Czytaj też: Kołatanie serca - przyczyny, objawy. Jak je leczyć? Migotanie przedsionków - co to jest i jakie są objawy? Pierwsza pomoc przy zawale. Co należy zrobić? Zawał serca - jakie są objawy? Przyczyny i leczenie Treści z serwisu mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny i nie mogą zastąpić kontaktu z lekarzem lub innym specjalistą. Administrator nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie porad i informacji zawartych w serwisie bez konsultacji ze specjalistą. Kołatanie serca jest nieprzyjemnym, subiektywnym odczuciem wyczuwalnego, zmienionego bicia serca, najczęściej określane przez pacjentów jako uczucie przyspieszonego, wzmożonego lub niemiarowego bicia serca. Jest to objaw, który stanowi jedną z najczęstszych dolegliwości i przyczyn zgłaszania się do gabinetu lekarza rodzinnego. Spis treściKołatanie serca: przyczynyMechanizm powstawania kołatania sercaKołatanie serca: podział klinicznyObjawy towarzyszące kołataniu sercaKołatanie serca: diagnostykaKołatanie serca: diagnostyka Kołatanie serca: przyczyny Do głównych przyczyn występowania odczucia kołatania serca zalicza się: A) choroby serca, a dokładniej zaburzenia jego rytmu lub przewodzenia impulsów elektrycznych, a także choroby organiczne mięśnia sercowego: migotanie przedsionków trzepotanie przedsionków częste pobudzenia dodatkowe pochodzenia nadkomorowego lub komorowego częstoskurcz komorowy częstoskurcz nadkomorowy choroba niedokrwienna serca niewydolność serca zapalenie osierdzia kardiomiopatie wrodzone wady serca B) zaburzenia psychiczne, do których należą głównie napady paniki i napady lęku panicznego, ale uczucie kołatania serca zgłaszane jest także przez pacjentów chorujących na nerwicę, depresję i zaburzenia hipochondryczne C) używki i leki często wywołują uczucie kołatania serca. W znacznym stopniu za jego wystąpienie są odpowiedzialne substancje psychoaktywne jak alkohol, nikotyna czy kofeina, ale nie można zapomnieć o substancjach psychostymulujące takich jak kokaina czy amfetamina, oraz o popularnych lekach, do których zalicza się adrenalinę, teofilinę, beta-blokery, czy beta2-mimetyki D) zaburzenia metaboliczne i hormonalne przebiegu których często zgłaszane jest uczucie kołatania serca to nadczynność tarczycy, guz chromochłonny, menopauza, hipoglikemia oraz zaburzenia elektrolitowe E) niedokrwistość F) gorączka G) ciąża H) migrena Kołatanie serca może wstępować zarówno u osób zdrowych, jak i być pierwszym objawem organicznej choroby serca. Warto jednak zaznaczyć, że ten subiektywny objaw niestety niezbyt dobrze koreluje z rzeczywiście istniejącymi zaburzeniami rytmu oraz częstości akcji serca. Poradnik Zdrowie: kiedy iść do kardiologa? Fizjologicznie, osoby zdrowe nie odczuwają rytmu serca w spoczynku. Przemijające odczucie niemiarowej, przyspieszonej akcji lub mocnego bicia serca pojawiać się może u nich podczas wysiłku fizycznego, pod wpływem silnych emocji czy stresowych sytuacji, a także być działaniem ubocznym przyjmowanych leków. W większości przypadków zgłaszanego kołatania serca nie występują zaburzenia rytmu serca. Mechanizm powstawania kołatania serca Do kołatania serca najczęściej dochodzi z powodu zaburzenia powstawania bodźca w węźle zatokowo-przedsionkowym serca, czyli impulsu elektrycznego wywołującego skurcz mięśnia sercowego lub nieprawidłowego jego przewodzenia w układzie bodźcotwórczo-przewodzącym serca. Kołatanie serca: podział kliniczny Uczucie kołatania serca dzieli się ze względu na czas jego wystąpienia na kołatanie napadowe, które charakteryzuje się nagłym początkiem i nagłym końcem oraz na kołatanie nienapadowe, które narasta powoli, przyspiesza i ustępuje stopniowo. Wyróżnia się także podział kołatania ze względu na rytm akcji serca- kołatanie serca miarowe i niemiarowe. Objawy towarzyszące kołataniu serca Do symptomów towarzyszących kołataniu serca, które są często zgłaszane przez pacjentów lekarzowi pierwszego kontaktu, zalicza się zmęczenie, przyspieszony oddech, zawroty głowy oraz wzmożoną potliwość. U pacjentów może pojawiać się uczucie duszności i problem z utrzymaniem równowagi, a nawet zasłabnięcie czy omdlenie. Część osób zgłasza występowanie uczucia dyskomfortu w klatce piersiowej. Kołatanie serca: diagnostyka Kołatanie serca jest odczuciem subiektywnym zgłaszanym przez pacjenta. Może być odczuwane zarówno wtedy, gdy akcja serca jest rzeczywiście szybsza, wzmożona i niemiarowa, jak również w sytuacji, gdy jakiekolwiek obiektywne zmiany w rytmie serca nie występują. Dlatego tak ważne jest zebranie dokładnego wywiadu oraz wykonanie badań laboratoryjnych, aby ustalić czynnik wywołujący kołatanie. Należy zwrócić uwagę na wyniki specjalistycznych badań krwi, takich jak jonogram (ocena stężenia sodu, potasu, wapnia i magnezu we krwi obwodowej) oraz poziom hormonu tyreotropowego (TSH) i hormonów tarczycy (tyroksyna, trójjodotyronina). Do dalszej diagnostyki, stosowane są spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne (EKG), monitorowanie holterowskie (polega na wielogodzinnej rejestracji EKG u pacjentów prowadzących normalną dzienną aktywność), a także echokardiografia (czyli badanie ultrasonograficzne serca). Warto jednak zaznaczyć, że bardzo często odczucie kołatania serca ma podłoże psychiczne i nie udaje się ustalić przyczyny zgłaszanych dolegliwości. Kołatanie serca: diagnostyka O włączeniu leczenia decyduje lekarz na podstawie wywiadu, badania fizykalnego pacjenta, a także wyników badań laboratoryjnych i echokardiograficznych. Często do ustalenia diagnozy i zastosowania terapii niezbędna jest konsultacja u lekarza specjalisty psychiatry lub kardiologa, którzy ocenią ewentualne wskazania do stosowania farmakoterapii. Gdy kołatanie serca jest jedynym objawem chorobowym prezentowanym przez pacjenta, a badania nie wykazały żadnych odchyleń od normy, lekarze często rezygnują z włączania specjalistycznych leków i zalecają prowadzenie oszczędzającego trybu życia, unikania nadmiernego stresu, picia mocnej kawy, herbaty czy alkoholu, wykonywanie ćwiczeń relaksacyjnych i terapię u psychologa. Naturalne wzmocnienie serca – jaki jest najlepszy sposób sprawdzenia, czy jesteś narażony na zwiększone ryzyko chorób serca? Większość osób prawdopodobnie powiedziałaby, że wskazuje na to ich poziom cholesterolu, który blokuje tętnice. Między innymi z tego powodu NHS przeznacza ponad 1 miliarda funtów rocznie na leczenie wysokiego poziomu złego cholesterolu. Choroba wieńcowa jest największym zabójcą Wielkiej Brytanii, odpowiedzialnym za ponad 115 000 zgonów rocznie. Zapobieganie temu jest bardzo ważnym wzmocnienie serca – sercowe sprawyZapobieganie zapaleniu może być kluczem do uniknięcia chorób serca. Ale to nieustające skupienie się na cholesterolu może oznaczać, że brakuje nam szerszego obrazu – i skuteczniejszych, tańszych sposobów ochrony siebie (bez ryzyka skutków ubocznych spowodowanych lekami)Zapalenie w sobie nie jest złe – związany z nim obrzęk, zaczerwienienie i ból pokazują, że ciało pracuje ciężko, aby uniknąć zagrożenia – zapalenie pojawia się dlatego, że organizm musi walczyć z problemem. Jednakże, chroniczne zapalenie powoduje, że choroba serca jest bardziej prawdopodobna przez uszkodzenie podszewki naczyń krwionośnych. To z kolei zmniejsza produkcję tlenku azotu, która utrzymuje elastyczność naczyń krwionośnych. Kiedy to nastąpi, istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia wysokiego ciśnienia krwi. Uszkodzenie umożliwia łatwiejsze gromadzenie się osadów tłuszczowych – mogą one później zerwać się i powodować udary i ataki serca. Palenie, brak ćwiczeń i słaba dieta powodują takie zapalenie albo mu sprzyjają. Naukowcy od lat wiedzą, że długotrwałe zapalenie jest cechą najbardziej przewlekłych chorób, w tym zapalenia stawów, cukrzycy, zespołu jelita drażliwego i choroby Alzheimera; Choroba serca nie jest prosty test krwi, który mówi, czy Twoje serce jest w dobrym stanie – sprawdza CRP (białko reaktywne). Czy test CRP może pomóc Ci chronić się bardziej przed chorobami serca niż poznanie poziomu cholesterolu?„CRP jest dalekie od doskonałości jako biomarker, ale uważam, że prawdopodobnie jest to przydatne ostrzeżenie – znak, że masz wczesne objawy choroby”, mówi dr Ian Graham, profesor epidemiologii i zdrowia publicznego w Royal College of Surgeons oraz kardiolog w Trinity College w Dublinie. „Wiedza o tym może zachęcić ludzi do wcześniejszej troski o zdrowie. Sprawdzenie poziomów na pewno ma sens „.To oznaczałoby, że możesz leczyć stan zapalny, zanim zdążysz „zapchać” tętnice. Uświadomienie sobie stanu zapalnego powoduje także, że zamiast walki z lekami skupisz się na walce z chorobami walczyć z zapaleniem? – Naturalne wzmocnienie sercaUtrata wagi pomaga, ponieważ dodatkowy tłuszcz, który nosisz, nie jest tylko magazynem; Niektóre substancje chemiczne, które wytwarza, powodują stan zapalny. Usunięcie z diety cukru i węglowodanów również wpłynie korzystnie na stan zapalny, ponieważ wysokie stężenie glukozy we krwi i dodatkowa insulina, którą wywołuje, może uszkadzać że oleje rybne zmniejszają ryzyko u pacjentów z niewydolnością serca umierających lub hospitalizowanych. Upewnij się, że charakteryzuje Cię dobre dzienne spożycie kwasów tłuszczowych omega 3 – to dobry sposób na tłumienie reakcji zapalnej. Jedno z badań, zgłoszonych latem, wykazało, że oleje ryb zmniejszyły ryzyko wystąpienia chorych z niewydolnością serca lub hospitalizacji o dziewięć procent. Z danych NFZ wynika, że w 2018 roku zrealizowano 55,2 mln recept na 127,9 mln opakowań leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Wysokie ciśnienie to bardzo niebezpieczny stan, który wpływa na ryzyko chorób serca i udaru mózgu. W jaki sposób można naturalnie wpływać na obniżenie ciśnienia krwi? Spis treściNadciśnienie tętnicze - cichy zabójcaNaturalne techniki obniżenia ciśnienia krwiSpożywanie produktów wpływających na obniżenie ciśnienia krwi. Nadciśnienie tętnicze - cichy zabójca Prawie co trzeci Polak cierpi z powodu wysokiego ciśnienia. Dziś nadciśnienie tętnicze jest określane jako choroba cywilizacyjna, która jest jednym z najważniejszych czynników ryzyka związanym z przedwczesną śmiercią. Objawami nadciśnienia są: zawroty i bóle głowy, zmęczenie, zaburzenia snu, duszności, krwawienie z nosa, problemy z sercem, takie jak uczucie ucisku czy kołatanie serca. Domowe sposoby na nadciśnienie Naturalne techniki obniżenia ciśnienia krwi Do leczenia nadciśnienia wykorzystuje się leki, ale istnieje wiele technik i pokarmów, które mogą naturalnie pomóc obniżyć ciśnienie krwi: Regularna aktywność fizyczna Picie mniejszej ilości alkoholu Ograniczenie kofeiny Zmniejszenie ilości soli w diecie Odchudzanie przy nadwadze Rzucenie palenia Spożywanie produktów wpływających na obniżenie ciśnienia krwi Regularna aktywność fizyczna Ruch to zdrowie, dlatego ćwiczenia to jeden z najlepszych sposobów na obniżenie wysokiego ciśnienia krwi. Regularna aktywność fizyczna sprawia, że serce jest silniejsze i pracuje wydajniej, co pozytywnie wpływa na krew płynącą w tętnicach. Wystarczy 150 minut spaceru albo 75 minut intensywnych ćwiczeń tygodniowo, żeby obniżyć ciśnienie i pozytywnie wpłynąć na swoje zdrowie. Picie mniejszej ilości alkoholu Alkohol może podnosić ciśnienie krwi. Choć badania wykazują, że umiarkowane ilości niektórych alkoholi może pozytywnie oddziaływać na zdrowie, to regularne spożywanie wysokoprocentowych trunków jest zaliczane do czynnika rozwoju nadciśnienia tętniczego. Co więcej, to właśnie alkohol może odpowiadać za oporność na działanie leków przeciw nadciśnieniu, a nawet nasilić występowanie skutków ubocznych wynikających z ich stosowania. Ograniczenie kofeiny Kofeina powoduje natychmiastowy wzrost ciśnienia tętniczego. Szczególnie silny wpływ ma na osoby, które nie spożywają jej regularnie, dlatego jeśli nie pijasz kawy często możesz być wrażliwy na jej działanie. Naukowcy podkreślają, że brakuje przesłanek na to, że spożywanie kofeiny może zwiększać ryzyko wystąpienia arytmii lub innych zaburzeń pracy serca, które jest najniższe u osób regularnie spożywających kofeinę. Natomiast u osób pijących kawę okazjonalnie albo w nadmiernych ilościach, może przyczyniać się do wzrostu ciśnienia tętniczego. Ogranicz spożywanie cukru! Eksperci coraz częściej analizują związek pomiędzy spożywaniem cukru a wysokim ciśnieniem krwi. Niektóre badania wskazują na to, że niskowęglowodanowe diety mogą pozytywnie wpływać na obniżenie ciśnienia i zmniejszać ryzyko sercowo-naczyniowe. Zmniejszenie ilości soli w diecie Ilość spożywanej soli na całym świecie jest bardzo wysoka. Odpowiada za to głównie przetworzona żywność, dlatego organizacje zajmujące się zdrowiem publicznymi naciskają producentów na obniżanie zawartości sodu w przemyśle spożywczym. Wiele przeprowadzonych badań potwierdza, że wysokie ilości soli w diecie wiąże się z różnego rodzaju zdarzeniami sercowymi, w tym także wysokim ciśnieniem krwi, szczególnie dla osób, które są na nią wrażliwe. Jeśli masz podwyższone ciśnienie krwi ogranicz spożycie sodu i sprawdź czy czujesz różnicę. Odchudzanie przy nadwadze Otyłość to jedna z głównych przyczyn nadciśnienia tętniczego, dlatego dla osób z nadwagą utrata kilogramów może mieć ogromne znaczenie dla zdrowia serca. Najlepszy efekt przynosi odpowiednia dieta połączona z ćwiczeniami - dzięki temu naczynia krwionośne mogą się swobodnie rozszerzać i kurczyć, co ułatwia pompowanie krwi. Rzucenie palenia Palenie to nałóg, który wpływa na ryzyko chorób serca. Substancje zawarte w papierosach i tytoniu uszkadzają naczynia krwionośne. Każde zaciągniecie się dymem papierosowym powoduje przejściowy, niewielki wzrost ciśnienia krwi. Spożywanie produktów wpływających na obniżenie ciśnienia krwi. By pozytywnie wpłynąć na ciśnienie krwi wystarczy do swojej diety dodać kilka znanych produktów spożywczych. Produkty bogate w potas Potas to ważny minerał, który pomaga zmniejszyć nacisk na naczynia krwionośne przeciwdziałając wystąpieniu procesów miażdżycowych. Co zrobić, by zwiększyć ilość potasu w diecie? Należy spożywać mniej przetworzonej żywności i zastąpić ją świeżymi produktami, takimi jak: owoce i warzywa bogate w potas, czyli banany, melony, awokado, pomidory, bataty, produkty mleczne – jogurty, mleko, ryby – łosoś, tuńczyk, orzechy i nasiona. Gorzka czekolada Gorzka czekolada może pomóc twojemu sercu. Wszystko dzięki kakao i zawartych w nim flawonoidach, które pomagają w utrzymaniu odpowiedniego poziomu tlenku azotu w organizmie. Ciemna czekolada poprawia krążenie krwi, dzięki czemu serce jest zdrowsze. Owoce jagodowe Jagody zawierają wiele polifenolów, czyli naturalnych związków roślinnych, które wpływają na prace serca. Jedząc te owoce można skutecznie zmniejszyć ryzyko udaru, cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych. Te naturalne przeciwutleniacze chronią mięsień sercowy i uszczelniają naczynia krwionośne, dzięki czemu ciśnienie krwi się obniża. Produkty zawierające wapń Osoby, które dostarczają organizmowi niewystarczającą ilość wapnia, często mają problemy z ciśnieniem. Dla dorosłych zalecana dzienna dawka tego pierwiastka wynosi 1000 mg, a wraz z wiekiem należy spożywać go jeszcze więcej. Najlepszym źródłem wapnia jest nabiał. Można go także znaleźć w zielonych liściach kapusty, fasoli, tofu czy sardynkach. Naturalne suplementy Wiele naturalnych pokarmów może pomóc w obniżaniu ciśnienia krwi. Berberyna, białko serwatkowe, hibiskus to produkty, które pozytywnie wpływają na ciśnienie krwi. Berberyna, znana w medycynie chińskiej, zawiera tlenek azotu, który wpływa na ciśnienie krwi. Z kolei hibiskus jest bogaty w polifenole i antocyjany, które pozytywnie oddziałują na serce, a białko serwatkowe poprawia funkcjonowanie naczyń krwionośnych zmniejszając ryzyko udaru. Produkty bogate w magnez Dietę bogatą w magnez zalecają lekarze. Ten pierwiastek pozytywnie wpływa na naczynia krwionośne, reguluje proces krzepnięcia krwi oraz wspomaga pracę serca. By zapobiegać nadciśnieniu należy spożywać produkty pełnoziarniste, ale także kakao, banany, jabłka i pomarańcze. Zdrowe zakupy Na pytanie o niefarmakologiczne sposoby walki z chorobami serca większość lekarzy odpowie, że próba alternatywnej terapii schorzeń kardiologicznych przypomina leczenie raka zabiegami kosmetycznymi. Stanowi to jednak wyraz ignorancji wobec oczywistych dowodów naukowych. Potwierdzają one, że wiele alternatywnych metod leczenia to o wiele silniejsze narzędzia w zwalczaniu chorób serca niż wszystkie środki medycyny konwencjonalnej razem wzięte. Jednakże tego rodzaju terapia nie jest kwestią znalezienia jednej recepty na wszystkie objawy. Skuteczna opieka nad pacjentem z chorobą serca zależy od stopnia zrozumienia jego całego organizmu. Holistyczne leczenie kardiologiczne w 4 krokach: uporządkowanie diety, wdrożenie planu regularnej aktywności fizycznej, skorzystanie z wielu komplementarnych możliwości i suplementów oraz zbudowanie mocno wspierających relacji międzyludzkich. Naturalne metody leczenia - nadciśnienie tętnicze Dobrym sposobem na rozpoczęcie leczenia serca jest redukcja ciśnienia tętniczego. Hipertensja (nadciśnienie tętnicze) może bowiem być sygnałem ostrzegawczym - zwiastować udar mózgu, zawał i niewydolność serca, tętniaki, chorobę tętnic obwodowych, a nawet przewlekłe problemy z nerkami. Jeśli wartość ciśnienia tętniczego utrzymuje się powyżej tzw. normy - 140/90 mmHg - i istnieje obawa, że doprowadzi to do zawału lub udaru, kilka prostych zmian w trybie życia pozwoli ją na powrót ustabilizować. Z poniższych sugestii można korzystać selektywnie lub łącznie, chociaż najlepiej będzie współpracować ze specjalistą doświadczonym w stosowaniu tego rodzaju niefarmakologicznych metod kontroli. Poniższe niezawodne wskazówki naturopatyczne pochodzą od dr. Haralda Gaiera - naczelnego naturopaty i detektywa medycznego magazynu O czym lekarze Ci nie powiedzą. Redukcja masy ciała Nie ulega wątpliwości, że masa ciała wpływa na ciśnienie tętnicze1, a w przypadku znaczącej nadwagi utrata kilogramów powoduje jego obniżenie2. Należy jednak zignorować wskaźnik BMI - niepraktyczną i nieprecyzyjną miarę otyłości i główną metodę wyznaczania idealnej wagi. Jest on określany na drodze obliczeń, w ramach których dzieli się masę ciała przez wzrost. Nieznaczne przekroczenie „idealnego” stosunku wagi do wzrostu oznacza nadwagę, a większe - otyłość. Jednakże naukowcy przeanalizowali ostatnio 40 badań z udziałem ponad 250 tys. osób i doszli do ciekawych wniosków. Osoby z otyłością stwierdzoną na podstawie BMI mieli mniej problemów sercowo-naczyniowych lub żyli dłużej niż ci szczupli. Wyłącznie uczestnicy z niedowagą bądź poważną otyłością byli bardziej narażeni na wystąpienie chorób serca. Według naukowców problem polega na tym, że sam wskaźnik BMI nie uwzględnia różnicy pomiędzy tłuszczową a beztłuszczową masą ciała, więc wysportowane, umięśnione osoby są na jego podstawie zaliczane do grupy tych z nadwagą3. W celu określenia, czy u pacjenta występuje znaczna liczba nadprogramowych kilogramów, należy więc kierować się zdrowym rozsądkiem. Unikanie przetworzonych węglowodanów Dieta niskoglikemiczna może uregulować metabolizm, wspomóc redukcję masy ciała, obniżyć poziom glukozy i insuliny we krwi oraz ciśnienie tętnicze4. Organiczny ocet jabłkowy lub winny Przyjmowane codziennie działają jak inhibitory ACE - hamują hormony układu renina-angiotensyna, które regulują ciśnienie tętnicze. Jeśli w wyniku nadmiernej aktywności układu dokrewnego wydziela się za dużo angiotensyny, naczynia krwionośne obkurczają się5. Sugerowana dzienna dawka: 15 ml (1 łyżka) na 0,5 szklanki wody. Wyciąg z arbuza (Cucurbita citrullus) Może rozszerzać kapilary - maleńkie naczynia krwionośne biegnące między tętnicami i żyłami. W jednym z badań suplementy z l-cytruliną powodowały znaczącą redukcję wystąpienia ryzyka poważnych zdarzeń sercowych u otyłych dorosłych z nadciśnieniem tętniczym6. Sugerowana dzienna dawka: 2-3 g l-cytruliny. Czosnek Przegląd 11 badań wykazał, że preparaty zawierające tę bylinę znacząco redukują nadciśnienie tętnicze7. Sugerowana dzienna dawka: 600-900 mg sproszkowanego czosnku. Wyciąg z Achillea wilhelmsii Ta irańska roślina należąca do rodziny astrowatych w ciągu 6 miesięcy znacząco obniża ciśnienie8. Sugerowana dzienna dawka: 2 razy dziennie 15-20 kropel płynnego ekstraktu. Wyciąg z pomidorów U pacjentów, którym codziennie podawano 250 mg preparatu w postaci kapsułek żelowych zawierających 15 mg likopenu i innych karotenoidów, po 2 miesiącach nastąpiło znaczące obniżenie ciśnienia tętniczego9. Bioaktywne peptydy Naturalnie występujące peptydy (łańcuchy aminokwasów) pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego mają działanie hipotensyjne podobne do inhibitorów ACE10. Homeopatyczny preparat z Cytisus laburnum Sporządzany z kwiatów i młodych liści dzikiego złotokapu lek okazał się skuteczny u wielu pacjentów. Został również poddany nowoczesnym homeopatycznym badaniom w celu przetestowania jego właściwości11. Sugerowana dzienna dawka: potencja 6DH 2 razy dziennie. Wyciąg ze startego czosnku Może obniżyć ciśnienie tętnicze u pacjentów z hipertensją, zwłaszcza jeśli nie pomogły im leki przeciwnadciśnieniowe12. Suplementacja magnezem Ten uniwersalny suplement nasercowy obniża ciśnienie tętnicze przez rozluźnianie ścian naczyń krwionośnych13 Naturalne metody leczenia - miażdżyca Podobnie jak nadciśnienie tętnicze, niedrożność tętnic również można skutecznie leczyć bez uciekania się do farmakoterapii czy procedur chirurgicznych. Poniżej przedstawiono najlepsze alternatywne kuracje. Terapia chelatacyjna Kuracja ta uważana jest za bezpieczniejszą, niż operacja i farmakoterapia, metodę profilaktyki arteriosklerozy. Wykorzystuje cząsteczki zwane chelatorami, które kierują się do pojedynczych atomów i wiążą je chemicznie, co pozwala na wydalenie metalu z organizmu. W terapii kardiologicznej chelatacja polega na infuzji dożylnej soli dwusodowej kwasu wersenowego (ang. disodium ethylenediaminetetraacetic acid, EDTA), witamin C i B, elektrolitów, prokainy i heparyny. Ma to na celu chemiczne wychwycenie i usunięcie złogów tłuszczowych ze ścian tętnic. Dr Wayne Perry z londyńskiej Wimpole Street ma kilka rad dla osób, które rozważają skorzystanie z chelatacji. Jej zdaniem najpierw należy: • wybrać lekarza, który ma doświadczenie w prowadzeniu tej formy terapii i będzie postępował według protokołu ACAM (stosowane w jego ramach leki są powszechnie dostępne); • upewnić się, że medyk będzie monitorował czynność nerek przed wdrożeniem terapii i po jej zakończeniu; • z góry ustalić, jakie leki będą stosowane, i przeprowadzić własne badania, aby zyskać pewność, że proponowana terapia jest zadowalająca. Medytacja To doceniana w religiach Wschodu technika polegająca na skupianiu uwagi. Ma ona na celu spowolnienie fal mózgowych w stanie świadomości, tak by przeważały spokojniejsze fale alfa. Stan ten sprzyja odprężeniu autonomicznego układu nerwowego i obniżeniu tętna. Medytacja może pomóc pacjentom kardiologicznym zmniejszyć ryzyko wystąpienia niedokrwienia serca w wyniku zwężenia naczyń krwionośnych, a tym samym śmiertelnego zawału serca14. Akupunktura Ta licząca sobie 5 tys. lat metoda terapii, również pochodząca ze Wschodu, opiera się na teorii, według której w organizmie znajdują się pola energii (qi). Krąży ona po ścieżkach zwanych meridianami, a jej blokady powodują choroby. Można je jednak skutecznie leczyć przez wkłuwanie igieł w konkretne punkty wzdłuż meridianów, co przywraca wolny przepływ energii. Akupunkturę badano w około 10 tys. badań naukowych i wiele z nich potwierdziło jej zastosowanie w przypadku dużej liczby chorób, szczególnie w uśmierzaniu bólu. Leczeni tą metodą pacjenci kardiologiczni są w stanie znacząco i bezpiecznie zwiększyć wydolność serca15. Niebieskozielone glony Te prymitywne mikroorganizmy znane są również jako sinice. Ich skuteczność w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych potwierdzono w niezliczonych badaniach. Obniżają one poziom lipidów we krwi oraz redukują stan zapalny i stres oksydacyjny. Można właściwie powiedzieć, że są skuteczne w profilaktyce szerokiego zakresu chorób o podłożu metabolicznym i zapalnym, takich jak cukrzyca i miażdżyca16. Leki ziołowe Wykwalifikowany, doświadczony specjalista w zakresie ziołolecznictwa może przepisać poniższe zioła. W dawkach terapeutycznych są one w stanie wspomóc oczyszczenie tętnic. Bromelaina, pozyskiwana z ananasa, może złagodzić dusznicę bolesną i różne inne schorzenia sercowo-naczyniowe17, podobnie jak wyciąg z głogu (gatunki Crataegus)18. Imbir o znanych właściwościach rozrzedzających krew może powstrzymać rozwój miażdżycy oraz choroby niedokrwiennej serca19. Miłorząb dwuklapowy może redukować ból dotykający pacjentów kardiologicznych i pomagać im w pokonywaniu dłuższych dystansów. Może także rozrzedzać krew chorych z zaburzeniami miażdżycowymi20. Migdałecznik arjuna (Terminalia arjuna), indyjska roślina lecznicza, może ograniczać objawy niewydolności serca21. Chińskie zioła, spośród których wiele może mieć pozytywny wpływ na serce. Udowodniono np., że Andrographis paniculata (w indyjskiej ajurwedzie znane również jako Bhui-neem) jest pomocne w profilaktyce nawracającego zwężania tętnic po zabiegu angioplastyki22. Gugulipid, pozyskiwany z żywicy drzewa guggul (Commiphora mukul), to ajurwedyjski lek obniżający ciśnienie, który może zapobiegać miażdżycy i podnosić poziom tzw. dobrego cholesterolu HDL (w 60% przypadków) przy jednoczesnym znaczącym obniżaniu stężenia tzw. złej frakcji LDL23. Naturalne metody leczenia - dusznica bolesna Dusznica stanowi pierwszorzędny przykład ogromnej mocy organizmu do samoleczenia. Wbrew popularnemu przekonaniu tego rodzaju oznaka niedostatecznego dopływu tlenu do mięśnia sercowego nie prowadzi nieuchronnie do choroby serca. Zamiast tego często może obniżyć ryzyko wystąpienia zawału i poprawić rokowania pacjentów dzięki tzw. hartowaniu24. Po nieśmiertelnym ataku niedokrwiennym (przejściowym zatamowaniu dopływu krwi do serca) mięsień sercowy otrzymuje nagle nową dostawę krwi, która może zabezpieczyć go przed zawałem przez usunięcie wszelkich zatorów podczas niedokrwienia. Homeopatia Powszechnie i z powodzeniem stosowane przez homeopatów nalewki z Crataegus oxyacantha (głogu) mogą chronić serce po epizodach niedokrwiennych25. Koenzym Q10 (ubichinol) Pacjenci ze stabilną dusznicą bolesną, którzy przyjmowali 150 mg tego suplementu w 3 dawkach na dobę, odczuli zmniejszenie częstości napadów choroby, a także zapotrzebowania na nitroglicerynę (lek w aerozolu, stosowany standardowo przez osoby z grupy ryzyka zawału serca). Byli również w stanie znacząco wydłużyć czas trwania aktywności fi zycznej26. Analiza zbiorcza 13 badań nad zastosowaniem koenzymu Q10 w leczeniu zastoinowej niewydolności serca wykazała, że może on zwiększyć u chorych wydolność lewej komory27. Zioła Ekstrakty pozyskiwane z owocu Ammi visnaga (aminka egipskiego) u pacjentów z dusznicą bolesną mogą działać jak antagoniści kanału wapniowego28. Roślina ta jest w stanie poprawić dopływ krwi do serca i rozluźnić naczynia wieńcowe. Jej ciągłe stosowanie może nawet zredukować częstość występowania i ciężkość ataków dusznicy oraz związanego z nią bólu29. Kora z berberysu zwyczajnego Wyciągi z kory Berberis vulgaris mogą zarówno leczyć migotanie komór (ciężkie zaburzenia rytmu serca) spowodowane uszkodzeniami po wcześniejszym zawale lub niedokrwieniu, jak również mu zapobiegać30. Enzymy proteolityczne Zwykle wspomagają rozkład białek na aminokwasy. Pozyskiwana z ananasa bromelaina może powodować rozpad fibryny w zakrzepach, więc jest szczególnie pomocna w przypadku pacjentów z dusznicą bolesną i pokrewnymi schorzeniami sercowo-naczyniowymi. W jednym z badań chorzy z dławicą piersiową przyjmowali 1,2 g tego enzymu na dobę. Już 3 miesiące później byli całkowicie wolni od objawów (u niektórych ustąpiły one nawet 4 dni po wdrożeniu terapii). Zaraz po zakończeniu przyjmowania bromelainy nastąpił nawrót dolegliwości31. Medycyna ajurwedyjska Abana, ajurwedyjska kombinacja zawierająca Terminalia arjuna, Withania somnifera, Tinospora cordifolia, Boerhaavia diffusa i Nardostachys jatamansi, może znacząco poprawić wydolność lewej komory oraz obniżyć ciśnienie tętnicze. Dochodzi do tego przez zmniejszenie obciążenia serca podczas skurczów i rozkurczów wykonywanych w celu pompowania wystarczającej ilości krwi32. Naturalne metody leczenia - zawał Choroba wieńcowa to nie tylko problem natury fizycznej, lecz także psychicznej - mówi dr Zoi Aggelopoulou, która badała pacjentów po zawałach w Szpitalu Weteranów NIMTS w greckich Atenach. Zauważyła ona, że chorzy byli mniej narażeni na kolejny atak serca, zgon lub ponowną hospitalizację, jeśli lekarze rozmawiali z nimi o leczeniu, pozwalali im słuchać muzyki lub pomagali osobom religijnym w modlitwie. Lekarka przyjrzała się temu zagadnieniu bliżej i dokonała przeglądu 9 badań oceniających korzyści wynikające z psychologicznych interwencji w przypadku pacjentów kardiologicznych. Ich wyniki pokrywały się z jej własnymi obserwacjami - dzięki tego rodzaju metodom terapeutycznym ryzyko zgonu i ponownego zawału obniżyło się o 55% w ciągu 2 lat33. Naturalne metody leczenia - profilaktyka udaru Poniższe środki można stosować, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu. Witaminy z grupy B Związki te obniżają poziom homocysteiny - aminokwasu powiązanego z udarem i chorobami serca - we krwi. Sugerowana dzienna dawka: 1 mg kwasu foliowego (witaminy B9), 10 mg witaminy B6 i 400 μg witaminy B12. Czosnek Ten naturalny środek przeciwzakrzepowy w ciągu zaledwie 4 tygodni może radykalnie obniżyć ryzyko wystąpienia zakrzepu34. Sugerowana dzienna dawka: 800 mg sproszkowanego czosnku. Miłorząb dwuklapowy Kolejny silny środek przeciwzakrzepowy, który niezależnie od dawki może ograniczać gromadzenie się płytek krwi. Sugerowana dzienna dawka: 120-600 mg. Imbir Zaledwie po tygodniu codziennego spożywania tej silnej przyprawy można obniżyć poziom czynników krzepnięcia w krwiobiegu. Sugerowana dzienna dawka: 5 g świeżego imbiru. Qigong Ta starożytna chińska forma aktywności fizycznej jest szczególnie skuteczna w redukcji ryzyka wystąpienia udaru mózgu. Jedno z badań wykazało, że wśród pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, którzy regularnie ją praktykowali, z powodu tego rodzaju zdarzenia zmarło zaledwie 18%osób, podczas gdy w grupie kontrolnej było to 41%35. Koniec z nikotyną! Ostatni punkt trzeba podkreślić: nie wolno palić tytoniu. Również osoby niepalące powinny starać się unikać przeznaczonych dla palaczy pomieszczeń, ponieważ nawet bierne palenie może zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu36. Naturalne metody leczenia - terapia po udarze Wiele alternatywnych metod terapeutycznych może przyspieszyć powrót do zdrowia po udarze mózgu. Muzykoterapia Według pewnego finlandzkiego badania muzyka silnie oddziałuje na mózg, a słuchanie jej przez kilka godzin dziennie może poprawić jego funkcjonowanie, szczególnie w początkowym okresie po wystąpieniu udaru. Wykazało ono, że w porównaniu z grupą kontrolną odzyskiwanie pamięci werbalnej i zdolności do skupienia uwagi (kontroli i wykonywania działań umysłowych oraz rozwiązywania konfliktów) było znacznie lepsze u pacjentów, którzy słuchali muzyki. Korzystający z muzykoterapii chorzy po udarach czuli się również mniej przygnębieni i zdezorientowani. Co więcej, 6 miesięcy później różnice były wciąż widoczne. Sugeruje to, że muzyka może mieć długotrwały wpływ na funkcjonowanie mózgu i nastrój37. W kolejnym badaniu analizowano wpływ muzyki na pacjentów po udarze, którzy stracili połowę pola widzenia (schorzenie znane jako zespół nieuwagi stronnej). Uczestnicy wykonywali zadania, słuchając muzyki (takiej, którą lubili oraz której nie lubili) oraz w ciszy. Przy ulubionych dźwiękach pacjenci wykazywali lepsze reakcje w obszarach mózgu związanych z emocjami i uwagą, co ostatecznie prowadziło do złagodzenia ich dolegliwości38. Wizualizacje prowadzone Technika ta, obejmująca wizualizowanie pożądanego fizycznego rezultatu, wspomagała powrót do zdrowia po udarze, szczególnie w przypadku ograniczenia mobilności. W jednym z badań po 6 tygodniach półgodzinnych sesji wizualizacji prowadzonych 2 razy w tygodniu pacjenci byli w stanie wykonywać „więcej czynności życia codziennego” w porównaniu z osobami korzystającymi z innych form zajęć terapeutycznych39. Gry wideo Wirtualna rzeczywistość i inne interaktywne gry to nowe formy terapii pacjentów po udarach. Obejmują one programy komputerowe symulujące obiekty i zdarzenia ze świata realnego. Przegląd 19 badań z udziałem 565 osób wykazał, że funkcjonowanie rąk oraz zdolność do wykonywania codziennych czynności znacząco poprawiły się u tych uczestników, którzy grali w gry40. Tai chi Ćwiczenia korzystnie wpływają na pacjentów po udarach, a tai chi - chińska forma powolnej aktywności - jest szczególnie pożyteczna. Może poprawić równowagę, obniżyć ciśnienie tętnicze, a także polepszać nastrój41. Terapia witaminą B3 Poprawia funkcjonowanie mózgu po udarze przez zmianę przewodzenia impulsów dzięki stymulacji rozwoju nowych naczyń krwionośnych i komórek nerwowych, chociaż jak na razie wykazano to tylko na szczurach laboratoryjnych42. U ludzi niacyna podwyższa poziom cholesterolu HDL i obniża prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych w grupie wysokiego ryzyka. Sugeruje to, że witamina ta może być skutecznym lekiem dla pacjentów po udarach z niskim stężeniem HDL we krwi43. Naturalne metody leczenia - migotanie przedsionków Mimo że samo w sobie nie musi zagrażać życiu, migotanie przedsionków może wymagać leczenia ratunkowego ( z wykorzystaniem defibrylatora). Zdarza się również, że prowadzi do powikłań, np. udaru mózgu czy niewydolności serca. Medycyna konwencjonalna zwykle usiłuje leczyć to zaburzenie lekami lub rozrusznikami. Dr Harald Gaier ma jednak dowody na to, że wiele rodzajów alternatywnych kuracji pozwala osiągnąć wszystko, co mają na celu klasyczne formy terapii. Zioła Sarothamnus scoparius (żarnowiec miotlasty, znany też jako Cytisus scoparius) to skuteczny nietoksyczny lek ziołowy. Od dawna wiadomo, że zwalcza różne problemy z sercem i układem krążenia. Szczególnie przydatny jest w terapii migotania komór i przedsionków. Działa również jak lek moczopędny, który wspomaga usuwanie nadmiaru płynów i obniżanie ciśnienia tętniczego44. Nasiona i kwiaty można wykorzystać do sporządzenia słabego naparu. Sugerowana dawka S. scoparius: 1 łyżka (10 ml) 3-4 razy dziennie. Homeopatia Skuteczność homeopatycznej wersji wyciągu z żarnowca miotlastego przetestowano w dwuletnim badaniu45. Według profesora homeopatii George’a Vithoulkasa preparat „wzmacnia serce, spowalnia jego pracę i obniża ciśnienie tętnicze”46. Inne homeopatyczne leki na migotanie przedsionków o udowodnionej skuteczności to Hoitzia Coccinea i Hydrophis Cyanocinctus47. Akupunktura Ta tradycyjna technika może czynić cuda również w przypadku problemów z rytmem serca. Według doświadczeń dr. Haralda Gaiera migotania można z miejsca zatrzymać dzięki nakłuwaniu 3 punktów akupunkturowych: H5 (Tong Li), H7 (Shen Men) oraz H8 (Shao Fu)48. Terapia magnezem Obszerny przegląd 12 randomizowanych badań z udziałem 779 pacjentów z migotaniem przedsionków wykazał, że dożylne podawanie magnezu pozwalało na skuteczną kontrolę tętna i rytmu serca u 86% z nich w porównaniu do 56% w grupie kontrolnej49. Sugerowana dzienna dawka: 1,2-10 g (wymagana jest jednak konsultacja z doświadczonym specjalistą). Artykuł ukazał się pod nazwą "Sprawdzone alternatywne metody leczenia" w wydaniu papierowym SERCE. Bibliografia metody leczenia J Hum Hypertens, 1988; 2: 207-17 N Engl J Med, 1978; 298: 1-6 Lancet, 2006; 368: 666-78 Nutr J, 2009; 8: 5 Biol Pharm Bull, 2005; 28: 1208-10 Am J Hypertens, 2014; 27: 899-906 BMC Cardiovasc Disord, 2008; 8: 13 Drugs Exp Clin Res, 2000; 26: 89-93 Am Heart J, 2006; 151: 100 Mezger J. Gesichtete Homöopathische Arzneimittellehre, 4th edn. Heidelberg: Karl F. Haug Verlag, 1977 Maturitas, 2010; 67: 144-50 J Clin Epidemiol, 1995; 48: 927-40 Br Med J [Clin Res Ed], 1985; 290: 1103-6 Auton Neurosci, 2011; 161: 116-20; J Card Fail, 2002; 8: 399-406 J Med Food, 2013; 16: 103-11 Biotechnol Res Int, 2012; 2012: 976203 Natural Med J, 2011; Bode AM, Dong Z, ‘Chapter 7 The Amazing and Mighty Ginger’, in Benzie IFF, Wachtel-Galor S, eds. Herbal Medicine: Biomolecular and Clinical Aspects, 2nd edn. Boca Raton, FL: CRC Press, 2011 Wien Med Wochenschr, 1989; 139: 92-4 Int J Cardiol, 1995; 49: 191-9 J Tongji Med Univ, 1993; 13: 193-8 J Assoc Physicians India, 1989; 37: 323-8 J Am Coll Cardiol, 1995; 25: 1076-83 Circulation, 1986; 74: 1124-36 Cardiovasc Res, 1998; 40: 9-22 Am J Clin Nutr, 2013; 97: 268-75 Planta Med, 1994; 60: 101-5 Al-Nimer MSM. Evaluation of antiischemic therapy in coronary arterydisease: a review, in Chaikovsky I, ed. Coronary Artery Diseases. InTech: 2012: 177-8; Zhonghua Xin Xue Guan Bing Za Zhi, 1990; 18: 155-6, 190 Angiology, 1969; 20: 22-6 Jpn Heart J, 1990; 31: 829-35 Eur Heart J Suppl, 2013; 1 (S2): 124 Eur J Clin Pharmacol, 1993; 45: 333-6 J Tradit Chin Med, 1986; 6: 235-8 J Public Health [Oxf], 2011; 33: 496-502 Brain, 2008; 131: 866-76 Proc Natl Acad Sci U S A, 2009; 106: 6011-6 Stroke, 2007; 38: 1293-7 Cochrane Database Syst Rev, 2011; 9: CD008349 Top Stroke Rehabil, 2007; 14: 9-22 Stroke, 2010; 41: 2044-9 CNS Neurosci Ther, 2008; 14: 287-94 Weiss RF. Herbal Medicine. Gothenburg, Sweden: Ab Arcanum, 1988: 149-51 AHZ, 1960; 205: 311-8, 337-58 Leeser O. Lehrbuch der Homöopathie, vol 2 (Textbook of Homeopathy). Heidelberg: Karl F. Haug Verlag, 1971: 562; AHZ, 1961; 206: 114-5 O’Connor J, Bensky D (transl). Shanghai College of Traditional Medicine: Acupuncture-A Comprehensive Text. Seattle, WA: Eastland Press, 1981: 252-4 Am J Cardiol, 2007; 99: 1726-32

domowe sposoby na ból serca